Projeksiyon nedir?

​

        Projeksiyon cihazları, PC veya TV ekranındaki görüntüyü hepten büyüterek perdeye yansıtırlar. Bilgisayar veya tv ekranındaki görüntüyü hepten büyüterek perdeye veya duvara yansıtan imaj cihazlarıdır. Çoğunlukla sunum ve ev sinema sistemlerinde kullanılır. Film keyfi ve fazladan birey ile kontakt kurmak amaçlı bulunmaz tek imkandır. Yaygın üreticilerden Benq, Hitachi, Philips, Epson, Toshiba, Panasonic, Sony sayılı .

Projeksiyon cihazları CRT, LCD, LED ve DLP diye 4 çeşitli yapıya sahiptirler. CRT tipler çoğalış üretilmiyor. Yaygın olarak üretilen ve kullanılan tipler LCD ve DLP çeşitleridir. Projeksiyon cihazlarında duvardaki görüntüyü oluşturmak amaçlı kullanılan ışık kaynağı dik kuvvetli lambadan oluşur. Kullanılan lambanın geçerliliği ve gücü, projeksiyon seçimi tarafından mühimdir .

​

Projeksiyon karşılaştırma kriterleri neler olmalıdır? Projeksiyon seçerken nelere dikkat edilmelidir?

 

Günümüzde piyasada pek çok marka ve çeşit projeksiyon cihazı satılmaktadır.  Projeksiyon cihazları alındıktan sonra uzun süreli olarak kullanılacak olan cihazlar  olduğundan projektör seçerken bir takım hususların dikkate alınmasında yarar vardır.  Bu hususlar şu şekilde özetlenebilir:   Projeksiyon cihazının hangi amaçla kullanacaksınız?   Öncelikle projektörü hangi amaçla kullanacağınıza karar veriniz. Ofis kullanımı için mi, mağaza ya da iş yerinizde TV, DVD ya da reklam içeriği göstermek için mi, sınıfta mı yoksaev sineması için mi kullanacağınız projektörde arayacağınız kriterleri etkileyecektir. Örneğin yalnız ev sineması için ve karanlık ortamda seyretmek için  700-800 ANSI ışık gücü yeterli olacaktır. Bu durumda projeksiyonun kontrast değeri önemli olacaktır. Bir de evinizde tamamen karartılmış sinema ortamı mı oluşturuyorsunuz yoksa ışıkları açık tutmayı mı tercih ediyorsunuz. Işıkların açık olduğu durumda parlaklığı daha fazla olan bir projektör daha güçlü görüntü sağlayacaktır. Aynı şekilde ofis ve mağaza içi reklam uygulamaları içinde yüksek ANSI Lumenli projeksiyonlar tercih edilmelidir. Seçilecek projeksiyon gücü açılması istenen görüntü büyüklüğüne ve istenen parlaklık oranına göre değişir. Örneğin 3.0 m genişliğinde bir görüntü açmak için seçeceğiniz projektörün gücü, 1.5 m görüntü açmak için seçeceğiniz projeksiyon gücünün 4 katı olmalıdır(gerekli ışık gücü birim alana düşen ışık miktarı ile orantılı olduğu için).

  

Işık Gücü

 

Almayı düşündüğünüz projeksiyon cihazınınışık gücünü, kontrast değerlerini ve çözünürlüğünü öğrenin. Projeksiyon ışık güçleri 700 ANSI Lümen’den başlayıp, profesyonel modeller için 10.000 ANSI’nin de üzerine çıkabilmektedir. Işık gücünün fazlalığı veya azlığı önemli olmakla birlikte, renk derinliğine ve sessiz çalışmaya önem verilen ev sinema modellerinin çok daha yüksek ışık güçlü projektörlerden daha pahalıya satıldığını da unutmamak gerekir.

  

Kontrast Oranı

 

Kontrast bir projektörde en koyu ile en açık renkler arasındaki derinliğin belirtildiği değerdir. Yüksek kontrast değeri renklerin daha keskin olarak algılanmasına yardımcı olmakla birlikte belirtilen değerler özellikle aydınlık ortamlarda değişebilmektedir. DLP projeksiyonlarda kontrast oranı daha yüksek belirtilmekle birlikte özellikle aydınlık ortamlarda belirtilen performans değerleri önemli ölçüde azalabilmektedir.

  

Çözünürlük

 

Projeksiyon çözünürlükleri genellikle SVGA’dan başlar ve UXGA’a kadar yükselir. SVGA (800x600), XGA (1024x768), SXGA (1280x1024 ve UXGA (1600x1200) mevcut çözünürlük değerleridir. Ayrıca projektörler, çoğunlukla, interpolasyon yöntemi ile orijinal çözünürlüklerinin üstünde çözünürlükleri de desteklerler. Ayrıca 16:9 orijinal formatlı projeksiyon cihazlarının çözünürlükleri 964x644 (W-SVGA) veya 1280x720 (W-XGA) gibi 16:9 çözünürlük oranına sahiptir. SVGA çözünürlük TV, DVD film gibi video kaynaklı içerikler için genellikle yeterince tatmin edicidir. XGA çözünürlük, küçük yazı ve rakamların gösterileceği ve genellikle bilgisayar kaynaklı içerik için önerilebilir. SXGA ve UXGA gibi yüksek çözünürlükler ise daha çok mimarlık ve tıp gibi alanlarda ve küçük detayların dahi çok önemli olduğu profesyonel uygulamalarda önem kazanır. Mağaza içi ya da ev sineması uygulamalarında SVGA ya da XGA çözünürlük oranlarına sahip projeksiyon cihazları oldukça yeterlidir.

  

Projeksiyon alırken lamba ömrü, garanti ve servis koşulları ne kadar önemlidir?

 

Projeksiyon cihazı alacağınız zaman garanti süresini ve lamba ömrünü mutlaka sorunuz. Projektörler dikkatli kullanıldığı zaman çok uzun süreler hiç sorunsuz çalışacak cihazlardır. Projeksiyon cihazlarının kullanımla birlikte lambaları zaman  içinde zayıflayabilir ya da bitebilir. Bu durumda lambanın değiştirilmesi gerekir. Lambalar kullanımla tükenen parçalar olduğundan, garanti sürelerinin projeksiyon  cihazı garanti süresi kapsamının dışında olduğunu unutmamak gerekir. Lamba garanti süreleri genellikle 100-500 saat aralığında ve üç ay ile sınırlıdır. Bu sürede  lambanın üretimden arızalı olup olmadığını anlamak için konulmuş bir süredir. Üretim arızaları ilk birkaç saat içinde kendisini gösterecektir. Markalara göre belirtilen projeksiyon lamba ömürleri projektör seçiminizi yaparken yanıltıcı olmamalıdır. Bir markanın projeksiyonlamba ömrü ne kadar belirtilmiş olursa olsun, belirtilen süreden önce lamba gücünün zayıflaması ya da lambanın yanması garanti kapsamında olmayacaktır. Bu durumda lamba ücreti önemli bir kriterdir. Projeksiyon alırken farklı modellerin lamba ücretlerini kıyaslamakta fayda vardır.

  

Projeksiyon lamba ömrü nelere bağlıdır? Lamba ömrünü uzun tutabilmek için dikkat edilmesi gerekli hususlar?

 

Projektörlerin lamba ömürleri genellikle 2000 ya da 3000 saat civarlarındadır. Projeksiyon cihazları eko modda (daha düşük ışık gücü ile) kullanıldığında lamba  ömrünü bir miktar arttırmak mümkün olabilir ama bu durumda parlaklıktan bir miktar fedakarlık yapmak söz konusudur. Lamba ömrünü uzatıcı tedbirlerden bazıları şunlardır: Projektörünüzü aralıksız çok uzun saatler kullanmayınız. Örneğin 12 saat aralıksız çalıştırmak yerine gün içinde bir ya da iki kez 15-20 dakika dinlendiriniz. Projeksiyon cihazınızın üzerindeki on/off düğmesinden ya da uzaktan kumanda ile kapatınız. Projektörün gücünü keserek kapatmayınız. Aksi taktirde projeksiyonunuz otomatik soğutma fonksiyonunu gerçekleştiremez. Cihazın fişini çekmeniz ya da gücünü kapatmanız gerekiyorsa ancak 1-2 dakika süren soğuma işlemi bittikten sonra bunu yapınız. Projeksiyonunuzu kapatıldıktan sonraki soğuma esnasında yerinden oynatmayınız, mümkün olduğunca sarsmayınız.  Sahip olduğunuz eğer bir LCD projeksiyon ise kullanıma göre haftada bir ya da iki haftada bir (ortalama 100 saat) filtrelerini temizleyiniz. Filtreler kirlendiğinde projeksiyon cihazları uyarı mesajı verirler. Bu mesajı dikkate alınız. Filtrelerin kirlenmesi projektörün soğuma işlevini yerine getirmesini engeller ve projektörün kendisini korumaya almak amacıyla otomatik olarak kapanmasına yol açabilir. Filtrelerin temizliği herkesin yapabileceği çok basit bir işlemdir. Dilerseniz filtre kapağını açmadan, filtrenin yer aldığı bölüme elektrik süpürgesi dayayarak filtrenin içindeki tozu çekebilirsiniz. Bunu yapma olanağınız yoksa, sadece filtre kapağını açarak filtreyi çıkarıp, parmaklar arasında hafifçe vurmak ve üfleyerek silkelemek de filtre temizliği için çözüm olabilir.  Projeksiyonunuzu çok tozlu ve sigara dumanlı ortamlarda bulundurmayınız.  Özellikle sigara dumanı insanlara yaptığı etkiyi projeksiyon cihazlarına da yapar ve  filtrelerin çabuk tıkanmasına ve eskimesine neden olur. Projeksiyon cihazının mutlaka dumanlı ortamlarda kullanılması gerekiyorsa filtre temizliğini daha sık yapınız ve filtreleri eskidiğinde değiştiriniz. Bu tip mekanlarda projeksiyonların korunması için özel koruma kılıfları bulunmaktadır anca bu kılıfların fiyatı çok da düşük değildir.Bunlar projeksiyon cihazınızın lamba ömrünü uzatmanız için bizden size birkaç ipucu. Ancak yinede biz aldığınız projektörün kullanım kılavuzunu gözden geçirmenizi öneririz.

  

Projeksiyonlarda DLP ve LCD teknolojilerinin karşılaştırması

 

Projeksiyon cihazlarında yaygın olarak iki görüntü teknolojisi kullanılmaktadır: LCD (liquid crystal display) ve DLP (digital light processing). Bu teknolojilerden DLP daha yeni olmakla birlikte daha üstün olduğu anlamına gelmemektedir. Her iki teknolojinin de birbirine kıyasla avantaj ve dezavantajları vardır.Şimdi iki teknolojiyi kısaca özetleyip, sonra da avantaj ve dezavantajlarında söz edelim. Daha eski olan LCD teknolojisinde kırmızı, yeşil ve mavi renklerin görüntüsünün verildiği üç ayrı cam panel bulunur. Işığın bu ün panelden geçmesiyle, her noktada tek tek yansıtılacak görüntünün pikselleri oluşur. Texas Instruments tarafından geliştirilmiş olan DLP teknolojisinde ise, cam panellerin yerine, DLP chip’in üzerindeki binlerce yansıtıcı ayna her bir pikselin oluşmasını sağlar.

​

Kaliteli bir projeksiyon perdesinin özellikleri nelerdir ?

 

Projeksiyon perdenizin kalitesi, projeksiyon cihazınınzdan elde edeceğiniz görüntünün kalitesine etki eden önemli faktörlerden biridir. Evinizde home cinema amaçlı veya işyerinizde sunumlarınız için kullanacağınız projeksiyon perdenizi seçerken bazı kriterlere dikkat etmekte fayda vardır. Bu kriterlerden ilki perdede kullanılan kumaştır çünkü özel projeksiyon yüzeyinden farklı olarak sıradan bir kumaşın kullanılması görüntüde çözünürlük kaybına sebep olur. Yine bazı kaliteli projeksiyon yüzeyleri 1.1 veya 1.2 değerlerinde kazanım özelliğine sahiptir. Bu özellik perdenizin, projeksiyon cihazının sahip olduğu ışık gücüne belirtilen oranda kazanım sağlaması anlamına gelir.Birbaşka unsur da perdenin arka tarafına ışık geçirip geçirmemediğidir. Projektörünüz ile projeksiyon perdenize yansıtma yaptığınızda görüntünün arka tarafa geçmesi ışık gücü kaybına ve böylece ön yüzeydeki asıl görüntüde parlaklığının azalmasına sebep olacaktır.Bir projeksiyon sisteminde seyir zevkini artıran bir başka özellik de perdenin çevresindeki siyah kontrast çerçevesidir. Projeksiyon perdesinin ön yüzeyinin çevreleyen bu siyah çerçeve oynatılan içerikle kontrast oluşturarak renklerin daha canlı ve net algılanmasını olanak sağlar.Bu kriterlere ek olarak perdenizin türüne göre, stor veya tripod mekanizmasının yada motorun sağlamlığı ve kullanışlılığı da dikkat edilmesi gereken diğer faktörlerdir.

 

Diagonal olarak belirtilen ekran ölçülerinden projeksiyon ekranının en ve boy ölçüsü nasıl anlaşılır ?

 

Projeksiyon ekranlarının büyüklüğü tüm dünyada standart olarak ekranın köşeden köşeye (diagonal) uzunluğu ile belirtilir. Buradan ekranın en ve boy ölçüsünü hesaplamak aslında basittir. Projeksiyon ekranları büyük çoğunlukla video formatı olan 4:3 oranında üretilir. Buna göre ekranda 2 adet 3-4-5 üçgeni oluşur. Bu üçgenlerde en uzun kenarı ekranın "diagonal" uzunluğudur. Diğer kenarlar ise ekranın eni ve boyudur. Yani 50 inç bir ekranın en ve boy uzuluğu çok basit bir şekilde; 50/5*4=40 inç en, 50/5*3=30 inç boy şeklinde hesaplanabilir, aynı şekilde 60 inç bir projeksiyon ekranının eni 60/5*4=48 inç, boyu ise 60/4*3=36 inçdir.